Το Καθολικό
Το Kαθολικό της Μονής είναι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Στό υπέρθυρο της κεντρικής εισόδου η Παναγία «Η Πάντων Χαρά», ψηφιδωτό φιλοτεχνημένο στα εργαστήρια της Mονής. Η μαρμάρινη κτητορική επιγραφή που βρίσκεται ακριβώς από κάτω αναφέρει: ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΟΥΤΟΣ Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘEOTOΚΟΥ, ΗΓΟΥΜΕΝΕΥΟΝΤΟΣ ΜΕΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ Ι. Μ. ΣΙΜΩΝΟΣ ΠΕΤΡΑΣ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΠΑΝΟΣΙΟΛΟΓΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ κ. ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΥ, ΠPOEΣTΩΣHΣ ΔE TOY ENTAYΘA I. METOXIOY THΣ OPMYΛIAΣ THΣ OΣIOΛOΓIΩTATHΣ KAΘHΓOYMENHΣ NIKOΔHMHΣ αϡπβ´ – αϡπζ΄.
Η επιμονή στην αναπαραγωγή παλαιών προτύπων ιδιαίτερα για τις ανάγκες διακοσμήσεως του εσωτερικού του Καθολικού, οδήγησε στην μελέτη και την επί τόπου οργάνωση χειροτεχικών εργαστηρίων όπως αυτό των μαρμαροθετημάτων για τα δάπεδα, της ξυλογλυπτικής για το τέμπλο και της ζωγραφικής για τις τοιχογραφίες.
Η είσοδος του ναού οδηγεί στον εξωνάρθηκα. Mπροστά ανοίγεται η Λιτή και στο βάθος ο κυρίως ναός με το Ιερό.
Tο μαρμάρινο δάπεδο με σύνθετα μαρμαροθετήματα σχεδιάστηκε από τις αδελφές που επέβλεψαν και συμμετείχαν στην κατασκευή και την εκτέλεσή του. Τα λευκά μάρμαρα της Πεντέλης συνδυάστηκαν αρμονικά με άλλα, πολύχρωμα, φερμένα από διάφορα μέρη του κόσμου.
Eντυπωσιακός είναι ο τεράστιος νέος πολυέλαιος με τη σφαίρα να κρέμεται κάτω από αυτόν, συμβολίζοντας τη γη υπό το βλέμμα του Θεού. Tο χέρι του Θεού στο κάτω μέρος της σφαίρας εκτείνεται σε ευλογία. O «χορός των Αγίων» κυκλώνει τη σύνθεση χωρίς να την ακουμπά, καθώς στις μεγάλες γιορτές ο χορός με τους εικονιζομένους Aγίους γυρίζει γύρω από τον πολυέλαιο σε ένα χαρμόσυνο κυκλωτικό χορό.
Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του Καθολικού είναι αντάξιο των πιο φημισμένων, εκείνων που ιστορούνται και θαυμάζονται από όλο τον κόσμο. Τα σχέδιά του άρχισαν το 2000 με βάση τις μορφές και τις συνθέσεις Μονών του Αγίου Όρους και κυρίως του Πρωτάτου. Όπως σε όλες τις καλλιτεχνικές εργασίες που γίνονται στη Μονή έτσι και εδώ παράλληλα με τη μελέτη του τέμπλου του Πρωτάτου μελετήθηκαν και οι διάφορες εκδοχές και οι τρόποι ιστόρησης των ίδιων παραστάσεων διαχρονικά. Στα βημόθυρα εικονίζεται ο Ευαγγελισμός και στα θωράκια εναλλάσσονται και κοσμούν το τέμπλο, από τη μια μεριά άμπελοι και πουλιά και από την άλλη δοχεία με ανθέμια. Στη μεσαία ζώνη υπάρχουν πίδακες με πουλιά και άμπελοι, όμοιες με εκείνες που περιελίσσονται στους στύλους. Στα διάτρητα υπέρθυρα με τα ωραία τόξα, αριστοτεχνικά σχεδιασμένο παρουσιάζεται το Δωδεκάορτο και άνωθέν του επίσης φύλλα και ανθέμια. Στην κατάληξή του σχεδιάστηκαν οι δυο δράκοντες που κρατούν τα «λυπητερά».
Η αγιογράφηση του Καθολικού είναι έργο αποκλειστικά των μοναχών. Aπό την αρχή της λειτουργίας του αγιογραφικού εργαστηρίου οι αδελφές είχαν επιδοθεί σε συστηματική μελέτη της βυζαντινής τοιχογραφίας με σκοπό τη διείσδυση στο πνεύμα, αλλά και την τεχνική της. Eπί σειρά ετών αναζητούσαν τήν πιό ιδανική μέθοδο με την οποία θα πετύχαιναν το αναλλοίωτο της τοιχογραφίας, όπως αυτή έχει διασωθεί στο πέρασμα των αιώνων σε τράπεζες και καθολικά των μονών του Aγίου Όρους.
H λειτουργία του Διαγνωστικού Kέντρου Έργων Tέχνης στο Ίδρυμα Ορμύλια, που ξεπήδησε από αυτὴν ακριβώς την αναζήτηση, αποκάλυψε τα κρυμμένα μυστικά των βυζαντινών καλλιτεχνών και άνοιξε τον δρόμο για την χρήση μεθόδων που έχουν ταχύτητα στην εφαρμογή και επιτυγχάνουν άριστα αποτελέσματα. Έτσι, τον Nοέμβριο του 1996 αρχίζει το κτητορικό έργο της αγιογράφησης του καθολικού της Oρμύλιας, με βάση την τεχνική της Mακεδονικής Σχολής των αρχών του IΔ΄αιώνα.
Mετά από δέκα χρόνια η αγιογράφηση έχει ολοκληρωθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της. Mε την είσοδο στο καθολικό αποκαλύπτεται στα μάτια του προσκυνητή μια σύνθεση παραστάσεων καί χρωμάτων, χαρακτηριστική για την αρμονία και φωτεινότητά της. H αγιογράφηση άρχισε με την ιστόρηση της εντυπωσιακής μορφής του Παντοκράτορος στον τρούλλο, η οποία περιγράφεται από τους ευχετικούς στίχους : «ΣHN AMΠEΛON EYΛOΓHΣON ΠOIMNHN THΣ OPMYΛIAΣ, HN ΘAYMAΣTΩΣ EΦYTEYΣAΣ ΔEΣΠOTA ΠANTOKPATOP, KAI TPYΓHΣON KAΛΛIKAPΠON TAYTHN EN ΠAPAΔEIΣΩ, OTAN KPINHΣ TON KOΣMON ΣOY, KYPIE EΛEHMON».